Tìm hiểu chung về Võ thuật Việt Nam

Bài tìm hiểu với 4 phần:

1. Tìm hiểu chung Võ thuật Việt Nam

2. Lịch sử Võ thuật Việt Nam

3. Đặc điểm Võ thuật cổ truyền Việt Nam

4. 5 nhóm hệ phái chính của Võ thuật Việt Nam

Link các bài tham khảo trên Wikipedia:

1. Võ thuật Việt Nam

2. Võ cổ truyền Việt Nam / Võ Ta

1) Võ thuật Việt Nam: là tên gọi khái quát hệ thống võ thuật, các võ phái, bài thảo, võ sư khai sinh và phát triển trên đất nước Việt Nam, hoặc do người Việt làm chưởng môn, gây dựng sáng tạo tại ngoại quốc từ xưa đến nay, có những đặc trưng riêng biệt trong sự đối sánh với các võ phái nước ngoài khác.

Võ thuật Việt Nam có nội hàm khái niệm rộng hơn thuật ngữ võ cổ truyền Việt Nam (thường biết đến với tên gọi võ Ta phân biệt với võ Tàu) vốn thường dùng để chỉ những võ phái đã phát triển trong khoảng từ giữa thế kỷ 20 trở về trước trên lãnh thổ Việt Nam, theo đó, võ thuật Việt Nam có thể bao gồm cả những môn phái mới sinh thành trong thời điểm hiện tại, và bao quát cả những võ phái đã phát triển trong suốt trường kỳ lịch sử Việt Nam.

2) Lịch sử Võ thuật Việt Nam:

*** Kể từ bình minh của lịch sử, dân tộc Việt đã luôn phải chinh phục thiên nhiên hoang dã để mở cõi và đấu tranh chống ngoại xâm, nhất là những đạo quân từ phương Bắc tràn xuống. Những vũ khí bằng đồng của tổ tiên được tìm thấy, có niên đại từ thiên niên kỷ đầu tiên trước công nguyên, như dao găm, giáo, rìu, gươm là những vũ khí đánh gần. Việc sử dụng chúng đòi hỏi phải có sự can đảm, khéo léo kỹ thuật thành thạo. Chính những yếu tố đó lại rất cần thiết để phát triển các hình thức chiến dấu nhằm tạo thuận lợi và nâng cao hiệu quả của vũ khí. Tuy nhiên, các sử gia đã không thể tìm thấy bất cứ bằng chứng nào minh chứng cho sự tồn tại của những kỹ pháp võ thuật trong nền văn hóa buổi đầu của lịch sử dân tộc.

(Việc sử dụng vũ khí – use weapons, hay đánh nhau – fighting, chiến đấu - combat không đồng nghĩa với võ thuật – martial arts: hàm chứa các yếu tố kĩ thuật mang tính nghệ thuật – art và văn hóa – culture)

*** Những sự kiện lịch sử trong suốt hai thiên niên kỷ tiếp theo đã thúc đẩy dần sự hình thành không chỉ binh pháp mà cả những kỹ thuật sử dụng binh khí. Trong suốt hai thời kỳ nhà Lý và nhà Trần từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 14, Phật giáo trở thành quốc giáo. Những phương thức nghiêm ngặt nhằm tự kiểm soát, hoàn thiện mình và rèn luyện những bí kíp về thần, khí, ý, lực đã giúp các nhà sư không chỉ am tường tôn giáo mà còn rất giỏi võ

*** Từ thế kỷ 15 đến thế kỷ 19, võ Việt Nam tồn tại ở hai dạng: bình dân (tại các lễ hội, chủ yếu là võ vật) và triều đình (chương trình chuyên rèn luyện và thi võ). Các hoạt động võ thuật bình dân được tổ chức rộng rãi trong dân chúng, thường tại các lò võ và các lễ hội truyền thống, để giải trí, gia tăng tinh thần thượng võ, nâng cao kỷ luật và tự vệ.

*** Trong khoảng cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, nhiều cuộc khởi nghĩa chống Pháp nổ ra do những bậc công thần treo ấn từ quan để thể hiện sự phản đối của mình với chính sách của triều Nguyễn. Suốt thời kỳ này võ thuật phổ biến rộng rãi. Thậm chí khi phong trào chống Pháp suy yếu thì các lò võ vẫn âm thầm hoạt động và các võ sư vẫn bí mật truyền thụ võ thuật cho học trò, tạo nên những chương trình luyện tập võ nghệ của quần chúng tồn tại song song với võ kinh của triều đình.

Tuy nhiên, đương đầu với những hỏa khí (súng, đại bác) hiện đại từ Tây phương, bạch khí (gươm, giáo, mác) tỏ rõ sự hạn chế. Dưới thời thuộc Pháp, triều đình ngừng việc đào tạo võ nghệ và trong dân chúng, các môn thể dục thể thao phương Tây dần ngự trị. Tuy nhiên, rèn luyện võ thuật nhằm phát dương quang đại tinh thần thượng võ, kỹ thuật tự vệ, vẫn âm thầm nở rộ trong dân chúng, hình thành các trung tâm võ thuật với nhiều lò võ

*** Cũng từ cuối thế kỷ 19 đến hết thế kỷ 20, nhiều trường phái võ thuật khác nhau đến từ các nước châu Á khác du nhập dần vào Việt Nam như Judo, Aikido, Karate (Nhật Bản), Wushu, Thiếu Lâm phái, Võ Đang phái, Nga Mi phái, Thái Cực quyền (Trung Quốc); Pencak silat (Malaysia), Taekwondo (Triều Tiên), quyền Anh (châu Âu) v.v. Người Việt đã tiếp nhận, chuyển hóa, kết hợp với võ thuật bản địa, làm phong phú thêm kỹ thuật tự vệ của võ học dân tộc.

3) Đặc điểm Võ thuật cổ truyền Việt Nam:

- Thường là võ trận, sử dụng trong trận mạc, chiến đấu chống ngoại xâm, chinh phục thiên nhiên hoang dã, chống trả và săn bắt hổ, lợn rừng, bảo vệ nhà cửa, làng xóm, chống trộm cướp.

- Thích hợp với nhiều loại địa hình.

- Thực dụng, linh hoạt.

- Dĩ công vi thủ, dĩ nhu chế cương, dĩ đoản chế trường.

- Các bài quyền đều có lời thiệu bằng thơ, phú

- Muốn luyện thành thạo phải luyện với thiên nhiên nơi có khí trong lành, để tăng khí công trong người, khi đó ra đòn sẽ mạnh hơn.

4) 5 nhóm hệ phái chính của Võ thuật Việt Nam:

Ở Việt Nam các hệ phái được phát triển rất đa dạng và phong phú từ hàng ngàn năm nay. Nhưng có thể xếp làm 5 nhóm chính: (4 nhóm theo vùng địa lí hình thành và phát triển, 1 nhóm khác là Các võ phái có nguồn gốc Trung Quốc: Do ảnh hưởng bởi văn hóa Trung Hoa, Võ thuật Việt Nam thường có nhiều nét giống Võ thuật Trung Quốc, dù vẫn có những nét đặc trưng riêng do ảnh hưởng văn hóa địa phương và đặc điểm môi trường.)

1. Nhóm Bắc Hà Các phái võ Bắc Hà ban đầu đều phát triển ở miền Bắc Việt Nam. Hà Nội và vùng phụ cận được xem là cái nôi của võ cổ truyền.	Vật Liễu Đôi	Võ vật có truyền thống lâu đời và rất phổ biến tại miền Bắc Việt Nam. Nhiều làng tổ chức thi đấu vật vào các lễ hội mùa xuân. Lễ hội Vật Liễu Đôi tổ chức thường niên ở làng Liễu Đôi, xã Liêm Túc, huyện Thanh Liêm, Hà Nam.
	Nhất Nam	Có lịch sử lâu đời nhất trong các võ phái cổ truyền Việt Nam, khởi nguồn từ Thanh Hóa, Nghệ An. Ông tổ của môn vật truyền thống Việt Nam, Nguyễn Tam Chinh, sinh ra tại vùng này.
	Nam Hồng Sơn	Do võ sư Nguyễn Văn Tộ sáng lập dựa trên cơ sở chương trình rèn luyện võ cổ truyền dân tộc từ thời Nguyễn và vay mượn thêm một số kỹ thuật của võ Trung Hoa
	Việt Võ đạo (Vovinam)	Được võ sư Nguyễn Lộc sáng lập vào năm 1938. Là hệ thống pha trộn võ học gia đình, võ Việt Nam và các trường phái võ các nước khác như Judo, Karate ...
2. Nhóm Bình Định Bình Định là vùng từng thuộc vương quốc Chămpa. Đây cũng là cái nôi võ thuật miền Trung gắn liền với triều đại Tây Sơn	- Bình Định gia - roi Thuận Truyền - quyền An Thái - quyền An Vinh - Tây Sơn Nhạn - Bình Định Sa Long Cương - Võ trận Bình Định - Tây Sơn Bạch Long - Tây Sơn Thiếu Lâm	- Trong thế kỷ 18, một số võ sư nổi tiếng từ miền Bắc Việt Nam và Trung Quốc chuyển đến định cư tại vùng này và dạy võ cho người dân địa phương. Phái võ Tây Sơn (còn gọi là Võ trận Tây Sơn) được các võ sư gây dựng là sự kết hợp của nhiều hình thức và kỹ thuật từ những võ phái Bình Định khác nhau. - Nhiều bài danh quyền có xuất xứ từ đất Bình Định đã được đưa vào chương trình khảo thí võ thuật thời Nguyễn và một số bài trở thành bài quy định của Liên đoàn Võ thuật Cổ truyền Việt Nam.
3. Nhóm Nam Bộ	- Tân Khánh Bà Trà - Thất Sơn quyền - Âm dương võ phái - phái Kim Kê.	- Xuất thân đa dạng của người Việt trong Nam đã tạo nên những hệ thống võ thuật Nam Bộ có nguồn gốc rất phong phú pha trộn từ các nhóm Bình Định, Thanh Hóa, Nghệ An, đồng bằng sông Hồng và cả những võ phái có xuất xứ từ Trung Quốc (như võ Thiếu Lâm), võ thuật của dân tộc Chăm, võ Cao Miên. - Sự pha trộn nhiều môn loại với kỹ thuật được cải biến cho phù hợp với điều kiện cụ thể ở miền Nam trong đó có nhu cầu tự vệ trước thú dữ và khai khẩn đất canh tác mới, đã tạo nên phái Nam Bộ đặc biệt với những võ phái được gọi là "võ miệt rừng" hay "võ miệt vườn"
4. Các võ phái có nguồn gốc Trung Hoa	- Vĩnh Xuân Quyền (Việt Nam) - Võ Thiếu Lâm (…) -Võ Đang phái - Nga Mi phái - Phật gia quyền, - Không Động …	Sự giao lưu, ảnh hưởng lâu đời từ Trung Hoa trong suốt trường kỳ lịch sử đã tạo nên ở Việt Nam những hệ phái võ thuật do các võ sư Trung Quốc hoặc võ sư Việt giảng dạy. Đó có thể là hệ thống được chân truyền nguyên bản từ phương Bắc, và cũng có thể là các hệ phái đã hỗn dung với kỹ thuật bản địa nhưng vẫn giữ nguyên tên gọi có gắn với võ thuật Trung Hoa. Tuy nhiên, hầu hết là những hệ thống đã ít nhiều cải biên cho phù hợp với thể chất và văn hóa của người Việt.
5. Võ thuật Việt Nam ở nước ngoài	- Quán Khí Đạo (Qwankido): thịnh hành ở Pháp. - Võ Đạo Việt Nam: thịnh hành ở Đức. …	Theo bước chân của người Việt đến khắp thế giới, rất nhiều kỹ thuật võ Việt Nam đã đến với nước ngoài, đặc biệt là các nước phương Tây như Pháp và một số nước châu Âu, Mỹ, Canada. Có đến 22 môn phái võ thuật có cội nguồn từ Võ thuật Việt Nam tại Pháp, và có đến 30.000 võ sinh theo học

Nguyễn Minh Đạt

1 Comment

vove

Thursday, April 12, 2018

^^ My world ^^

Tìm hiểu chung về Võ thuật Việt Nam

About Nguyễn Minh Đạt

1 comments :